Günümüz iş dünyasında bir fenomen haline gelen ghosting, artık yalnızca romantik ilişkilerde değil, iş hayatında da sıkça karşılaşılan bir durum haline geldi. İş görüşmesine çağrılan adayların haber vermeden süreci yarıda bırakması, çalışanların hiçbir açıklama yapmadan işten ayrılması ya da işverenlerin başvuru yapan adayları tamamen görmezden gelmesi. Ghosting, iş dünyasında giderek normalleşen bir davranış haline geliyor. Peki, bu eğilimin arkasında yatan nedenler neler? Ve iş dünyası bu kültürü nasıl yönetebilir?
İş Dünyasında Ghosting’in Çeşitleri
Ghosting’in iş hayatındaki yansımaları farklı şekillerde görülüyor:
Ghosting Nedir ve İş Dünyasında Nasıl Ortaya Çıktı?
Ghosting, en basit haliyle bir ilişkide aniden iletişimi kesmek, hiçbir açıklama yapmadan ortadan kaybolmak anlamına gelir. 2010’ların ortalarında flört uygulamaları ve sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla popülerleşen bu kavram, zamanla iş dünyasına da sıçradı. Artık yalnızca bireyler değil, şirketler ve çalışanlar da birbirlerine karşı ghosting yapıyor.
Indeed tarafından yapılan bir araştırmaya göre, iş arayanların %78’i en az bir kez bir işvereni ghosting ettiğini belirtirken, %40’ı ikinci veya üçüncü mülakattan sonra işveren tarafından tamamen görmezden gelindiğini söylüyor. Öte yandan, Randstad’ın araştırmasına göre, çalışanların %66’sı bir iş teklifini kabul edip daha sonra hiçbir bildirimde bulunmadan geri çekiliyor ya da işe başlamıyor.
Bu davranışın iş dünyasında yaygınlaşmasının arkasındaki temel nedenler şunlar:
Aşırı İş Başvurusu ve Yetersiz Süreç Yönetimi: İşe alım süreçlerinde İnsan Kaynakları departmanları yüzlerce başvuru alıyor, bu da birebir iletişimi zorlaştırıyor.
İşveren ve Çalışan Güvensizliği: Şirketlerin ani işten çıkarmalar yapması ve çalışanların hızla iş değiştirme eğilimi, ghosting’i teşvik ediyor.
Dijitalleşen İşe Alım Süreçleri: Otomatik sistemler ve yapay zeka tabanlı işe alım araçları, sürecin insan odaklı doğasını azaltıyor.
Tükenmişlik Sendromu ve Sessiz İstifa: Artan iş yükü ve motivasyon eksikliği, çalışanların doğrudan konuşmak yerine sessizce ayrılmasına neden oluyor.
Uzaktan ve Esnek Çalışma Modelleri: Fiziksel bağların zayıflaması, çalışanların iş yerlerinden kopmasını kolaylaştırıyor.
İşverenlerin de Ghosting Yapması: İş görüşmelerinden sonra hiçbir geri dönüş almayan adaylar, aynı tutumu işverenlere karşı sergilemeye başlıyor.
Gig Ekonomisinin Yaygınlaşması: Proje bazlı ve kısa vadeli işlerin artması, çalışanların uzun vadeli iş bağlılığını azaltıyor.
1. İşe Alım Sürecinde Ghosting
Bir aday iş görüşmesine çağrıldıktan sonra iletişimi tamamen kesebilir. Özellikle birden fazla teklif alan adaylar, bir şirketi tercih ettiklerinde diğerini tamamen görmezden gelme eğiliminde oluyor.
2. İşe Yeni Başlayanların Ortadan Kaybolması
Bazı çalışanlar, işe başlama tarihleri belli olmasına rağmen ilk gün şirkete gitmiyor. Bu durum, özellikle yüksek rekabetin olduğu sektörlerde daha yaygın görülüyor.
3. Çalışanların Sessizce İşten Ayrılması
Motivasyonunu kaybeden ve iş yerinde mutlu olmayan çalışanlar, resmi bir istifa süreci bile yaşamadan bir gün aniden işe gelmeyi bırakabiliyor. Araştırmalara göre, Y ve Z kuşağı çalışanlarının yaklaşık %17’si işverenlerini ghosting yaparak terk ettiğini belirtiyor.
4. İşverenlerin Adayları Yok Sayması
İşverenlerin işe alım süreçlerinde adaylarla iletişimi kesmesi de yaygın bir ghosting türü. Birçok aday, mülakatlara katıldıktan sonra hiçbir geri dönüş almıyor.
Ghosting’in İş Dünyasına Etkileri
Ghosting’in yaygınlaşması, iş dünyasında önemli problemlere yol açıyor:
Şirket İtibarını Zedeliyor: İşe alım sürecinde kötü bir deneyim yaşayan adaylar, şirket hakkında olumsuz yorumlar paylaşabiliyor.
Çalışan Bağlılığını Düşürüyor: Güvensizlik ve istikrarsızlık, çalışanların daha sık iş değiştirmesine neden oluyor.
Verimliliği Olumsuz Etkiliyor: Sürekli işten ayrılan çalışanlar nedeniyle ekip dinamikleri bozuluyor, iş akışı kesintiye uğruyor.
İş Arama Sürecini Belirsiz Hale Getiriyor: İşverenlerin ve adayların birbirlerine güvenmemesi, iş arayanların daha fazla stres yaşamasına yol açıyor.
Ghosting Kültürünü Nasıl Durdurabiliriz?
İş dünyasında ghosting’i azaltmak için hem işverenlerin hem de çalışanların sorumluluk alması gerekiyor. İşte atılabilecek bazı adımlar:
- İşe Alım Sürecinde Şeffaflık Sağlamak: İşverenler, olumlu ya da olumsuz her durumda adaylara geri dönüş yapmalı.
- Çalışan Bağlılığını Artıran Modeller Geliştirmek: Şirketler, çalışanlarına kariyer gelişimi fırsatları sunarak işten kopmalarını önleyebilir.
- İnsan Odaklı İşe Alım Süreçleri Geliştirmek: Dijitalleşmenin yanında, birebir iletişimi güçlendiren yaklaşımlar benimsenmeli.
- Ghosting’i Normalleştirmek Yerine Profesyonel Etik Kuralları Güçlendirmek: İş dünyasında iletişim ve sorumluluk bilinci artırılmalı.
- İşverenler ve Adaylar İçin Geri Bildirim Kültürü Oluşturmak: Adayların işe alım süreci hakkında bilgi alması, iş dünyasında daha sağlıklı ilişkilerin kurulmasına yardımcı olur.
Gelecekte Ghosting Artmaya Devam Edecek mi?
İş dünyasında ghosting’in yaygınlaşması, bunun geçici bir trend olmadığını gösteriyor. Ancak, açık ve şeffaf iletişim anlayışının yaygınlaşmasıyla ghosting’in etkileri azaltılabilir. Forbes’un raporlarına göre, iş arayanların %42’si daha şeffaf ücret politikalarının işe alım sürecini daha güvenilir hale getireceğini belirtiyor. Aynı zamanda, işe alım süreçlerinin daha kısa tutulması ve adaylara geri bildirim verilmesi de ghosting’i azaltacak önlemler arasında görülüyor.
Ghosting’in tamamen ortadan kalkması zor olsa da, hem işverenler hem de çalışanlar daha profesyonel bir yaklaşım benimseyerek bu durumu minimize edebilir. İş dünyasında kaybolmak yerine, açık ve net iletişim kurmak en büyük ihtiyaç olabilir.
